“จากนี้ทุกท่านจะได้สัมผัสกับเหตุการณ์ แผ่นดินไหวในโทโฮะกุ พ.ศ. 2554 เป็นภัยพิบัติครั้งใหญ่ที่นำพาความเสียหายมาสู่ญี่ปุ่นอย่างไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน” ครูฝึกฮิโรตะกล่าวขึ้นตรงหน้าโต๊ะกินข้าวขนาดใหญ่ แผ่นดินไหวในโทโฮะกุ เป็นแผ่นดินไหวครั้งยิ่งใหญ่ขนาดที่ต้องจารึกไว้ในประวัติศาสตร์โลก ฉันรู้สึกกลัวขึ้นมาเล็กน้อย จึงหันไปสับตากับเพื่อนชาวญี่ปุ่น “เค” ที่มาด้วยกัน เมื่อครูฝึกอธิบายถึงจุดเกิดแผ่นดินไหวเสร็จ ก็ได้เวลาสัมผัสกับเหตุการณ์นั้นจริงๆ
“เมื่อเริ่มไหว ให้มุดเข้าไปใต้โต๊ะทันที และจับขาโต๊ะให้แน่น” หน้าจอมอนิเตอร์ที่อยู่รอบโต๊ะ เริ่มฉายวีดีทัศน์ และเมื่อคำอธิบายเกี่ยวกับภัยพิบัติที่เกิดจากแผ่นดินไหวจบ ทันใดนั้นก็สัมผัสได้ถึงแรงสั่นสะเทือนอันรุนแรงใต้ขาขวา

“มาแล้ว!” ฉันรีบหลบเข้าไปใต้โต๊ะให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ และจับขาโต๊ะไว้แน่น ช่วง 2-3 วินาทีแรกหลังจากเริ่มไหว อยู่ๆ ก็ไหวขึ้นมาอย่างแรง แต่ว่าฉันคิดว่ายังไงมันก็เป็นการจำลองเหตุการณ์ เลยไม่รู้สึกตื่นเต้นขนาดนั้น ยังยิ้มออกมาได้ ถึงจะแอบกลัวเล็กน้อย

แต่ฉันคิดผิด พอคิดว่า การจำลองเหตุการณ์คงจะใกล้จบแล้วล่ะ ทันใดนั้น มันเริ่มไหวอีกครั้ง เป็นการไหวที่รุนแรงอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน ขนาดเขย่าโต๊ะทั้งโต้ะได้ ฉันช็อกและตกใจสุดๆจนร้องออกมา เคก็เหมือนกัน แม้เธอจะเป็นคนญี่ปุ่น แต่เธอไม่เคยสัมผัสการสั่นสะเทือนเท่านี้มาก่อนเลย
แล้วก็เหมือนตอนแรก อยู่ๆ มันก็หยุดไป และภาพวีดีทัศน์ก็เริ่มเปลี่ยนจากภาพแผ่นดินไหว เป็นคลื่นสึนามิขนาดใหญ่

แต่ว่าใจของฉันยังคงเต้นแรง ครูฝึกฮิโรตะกล่าวว่า อาจจะมีการไหวที่รุนแรงตามมาอีก เพราะฉันนั้นถ้ารู้สึกว่ามีอาฟเตอร์ช็อกเกิดขึ้น ไม่ว่าจะไหวไม่มาก ก็ต้องรีบหลบเข้าใต้โต๊ะ ถึงจะปลอดภัย” ฉันรู้สึกได้เลยว่า ไม่ควรจะประมาทกับแผ่นดินไหวเลยแม้แต่นิดเดียว

หลังจากนั้นก็ไปลองดับไฟกันดูค่ะ กิจกรรมนี้ จะมีภาพจำลองเหตุการณ์ไฟไหม้ฉายอยู่ในจอมอนิเตอร์ ให้เราลองใช้เครื่องดับเพลิงที่ภายในมีน้ำอยู่ ดับไฟในมอนิเตอร์ และต้องตะโกนบอกคนรอบข้างด้วยว่า “ไฟไหม้!”

เมื่อเทียบกับกิจกรรมแผ่นดินไหวที่ให้ความรู้สึกเหมือนเล่นเครื่องเล่นในสวนสนุกแล้ว กิจกรรมดับไฟ จะไม่ให้เราอยู่เฉยๆ ต้องตะโกนไฟ “ไฟไหม้” จนสุดเสียง ต้องรีบไปดับไฟให้เร็วที่สุด ฉันพยายามอย่างเอาเป็นเอาตาย ทำให้ฉันดับไฟเร็วกว่าเคเสียอีก

และฉันก็ได้ฟังบรรยายถึงสาเหตุหลักของการเกิดเหตุเพลิงไหม้ในญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นเชื้อเพลิงจากน้ำมันทำอาหาร ก้นบุหรี่ที่ยังไม่ดับ รวมไปถึงอะไรที่เราจะไม่ค่อยนึกถึงอย่างสายไฟ สิ่งเหล่านี้ล้วนแต่เป็นจุดเกิดไฟไหม้ทั้งนั้น

จากนั้นก็ได้ลองกิจกรรมควันไฟ เป็นอะไรที่อันตรายพอๆ กับเปลวไฟเลยล่ะ “เมื่อได้ยินสัญญาณไฟไหม้ดัง ให้รีบเอาผ้าเช็ดหน้ามาปิดที่จมูกกับปาก ก้มลงต่ำ แล้วรีบออกจากสถานที่นั้นๆ ให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้” ครูฝึกกล่าว

สักพัก ภายในห้องก็เต็มไปด้วยควันไฟ ทำให้ห้องนั้นกลายเป็นทางวงกตที่ปกคลุมไปด้วยความมืดมิด ภายนอกหน้าต่างเต็มไปด้วยไฟสีแดงราวกับตึกนี้กำลังลุกไหม้อยู่ รอบข้างมองไม่ห็นอะไรเลย แถมยังสัมผัสได้ถึงกลิ่นไหม้ของควันที่แม้จะเอาผ้าเช็ดหน้าปิดจมูกแล้วก็ยังเอาไม่อยู่ ไม่รู้ว่าเป็นเพราะโชคดีที่ขายาวหรือเปล่า จึงสามารถทะลุผ่านทางวงกตที่เต็มไปด้วยควันไฟนั้นออกมาได้อย่างรวดเร็ว ก่อนวิ่งไปยังทางออกทั้งที่หายใจไม่ทัน และไอ และในที่สุดฉันก็สามารถเปิดประตูออกไปยังโลกที่ปลอดภัยได้

สารภาพว่าตอนแรกฉันไม่คิดเลยว่า กิจกรรมสัมผัสประสบการณ์ต่างๆ เหล่านี้จะทำออกมาได้ดีขนาดนี้ เพราะเรามักจะมีความคิดที่ว่า การฝึกป้องกันภัยนั้นเป็นอะไรที่น่าเบื่อ แตว่าที่นี่ ใช้ธีม “ป้องกันภัย” ให้เกิดการเรียนรู้ที่สนุก แต่ว่าจะกิจกรรมไหน ทุกคนก็ได้เป็นส่วนหนึ่งในสถานการณ์จริง ได้รู้ถึงวิธีการป้องกันตัวอย่างถูกต้องและปลอดภัย ไม่ว่าจะแผ่นดินไหวหรือไฟไหม้ ความรู้เกี่ยวกับการเกิดเหตุการณ์เหล่านั้นก็สำคัญพอๆ กับการป้องกันและการรอดออกมาจากเหตุการณ์นั้นเช่นกัน สิ่งเหล่านี้เราได้เรียนรู้จาก ครูฝึกฮิโรตะผู้แข็งขัน

ตอนเกิดแผ่นดินไหวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือปี 2011 ฉันไม่ได้อยู่ที่ญี่ปุ่น กิจกรรมสัมผัสเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่ได้ลองในครั้งนี้การสั่นสะเทือนสูงสุดอยู่แค่ระดับ4 จึงกังวลว่าหากเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ขึ้นจริงๆ จะต้องทำยังบ้าง การไม่รู้คือสาเหตุของความกลัวที่ใหญ่ที่สุด ที่ศูนย์ป้องกันภัยนี้จะทำให้เรารับรู้ เข้าใจถึงภัยพิบัติได้อย่างถูกต้อง เพราะฉะนั้นอย่าลังเลเลย! ทุกคนต้องไปเรียนรู้สัมผัสเหตุการณ์ภัยพิบัติกันให้ได้นะ!
〈ศูนย์ป้องกันภัยอิเคบุคุโระ〉
・ค่ากิจกรรมสัมผัสเหตุการณ์จริง ฟรี
・ภาษา พาชมโดยภาษาญี่ปุ่น วีดีทัศน์อธิบายและแผ่นพับมีหลายภาษารองรับ
・คอร์สปกติ 2 ชั่วโมง (หากแจ้งล่วงหน้าสามารถเพิ่มคอร์สการฝึกช่วยชีวิตได้)
・คอร์สแบบสั้น เฉพาะกิจกรรมสัมผัสเหตุการณ์แผ่นดินไหวและชมวีดีทัศน์การป้องกันเหตุเพลิงไหม้
เปิดบริการคอร์สนี้ทุกวันตั้งแต่เวลา 11:10
・ต้องจองล่วงหน้า สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซด์ (ภาษาญี่ปุ่น, อังกฤษ)